In 2014 heb ik bij Chroomtechnologie in Reuver (Zuid Limburg) bumpers laten verchromen van mijn toenmalige volvo Amazon. Wegens de lange wachttijden toen(+4 maand) en mijn slinkende vertrouwen (na wat inlezen) in de (momenteel in de EU) vervangende technieken van de chroombedrijven om nu aan de soms absurde milieueisen en vergunningsplicht te voldoen in NL, zocht ik naar een alternatief om echt ouderwets kwaliteitschroomwerk tegen een aanvaardbaar tarief te leveren. Zo gezegd, zo gedaan, de voor_ en achterbumper + kapje nummerplaatverlichting van mijn te restaureren 203 Peugeot binnengeleverd om te laten verchromen in Hongarije, vooral ook omdat ik verwacht dat lang houdbare kwaliteit steeds moeilijker (of zelfs onmogelijk) zal worden in de toekomst wegens absurde EU regeltjes. Na lang wachten (sinds kort zou het transport van- en naar Hongarije beter geregeld zijn, dus sneller) werd al het chroomwerk correct afgeleverd.
Ik moet zeggen, het resultaat is oogverblindend mooi, letterlijk de kers op de (auto)taart, zeker geen spijt van de prijs/kwaliteitverhouding.
Wat zou het kosten in NL (volgens offerte)?
-eenvoudige bumper vanaf ca 1000 euro+ per bumper.
Wat heeft het gekost in Hongarije?
Peugeot 203 voorbumper + achterbumper + alu nummerbordverlichting = 550,- euro (zie foto voor en na) (+ 150 transport)
Historie:
In de auto industrie werd galvanisch verchromen gangbaar vanaf ca 1924 als dé oplossing voor de snel dof wordende messing/koperen karosserieonderdelen. Na de tweede wereldoorlog bereikt de hoeveelheid chroom op de auto’s een hoogtepunt. Hoe meer chroom, hoe luxer en duurder de (vooral Amerikaanse) auto’s voor de dag kwamen.
Wat is verchromen?
Verchromen is een methode die gebruikmaakt van een elektrolyt en elektriciteit om een voorwerp te bedekken met een laagje chroom. Door middel van galvaniseren kan bijvoorbeeld een ijzeren plaat worden voorzien van nikkel (vernikkelen) of chroom (verchromen) om het meer corrosiebestendig te maken of mooier te laten glanzen.
Decoratief verchromen
Bij het decoratief verchromen wordt een dunne chroomlaag van 0,2 tot 0,5 µm neergeslagen. Wegens de geringe dikte van zulke chroomlagen worden de eigenschappen, zoals de hardheid en de glans, niet alleen door de chroomlaag bepaald maar ook door de onderliggende (nikkel)laag, m.a.w. de kleur van het chroom komt eigenlijk door de onderliggende nikkellaag. Bij verchromen van auto-onderdelen hebben we het dus alleen over decoratief verchromen.
Verchromen van onderdelen (niet decoratief):
Chroom heeft een hogere hardheid dan staal, een dikke chroomlaag is donker en niet meer decoratief.
Soms worden bv zuigers verchroomd bij gebrek aan overmaatjes na het uitboren van cilinders bij een motorrevisie, zodat deze zuigers na het verchromen een grotere maat krijgen.
HET VERCHROOM PROCES: verkoperen- vernikkelen - verchromen
KOPER
Verkoperen van staal werd historisch als eerste methode toegepast. Koperbaden worden zowel zuur (zwavelzuur) als cyanidisch gebruikt. De zure baden hebben door organische toevoegingen van uiteenlopende aard uitstekende opvullende eigenschappen (het vermogen krassen uit te vullen).
Het zuur koper bad gebruikt wordt gebruikt voor al de stalen onderdelen.
Het cyanidisch koperbad wordt toegepast bij Aluminium en Zamak.
NIKKEL
Nikkel wordt als onderlaag voor chroom gebruikt wegens de zeer goede afsluitende eigenschap en is bijgevolg corrosiewerend.
De hoofdbestanddelen van het elektrolytische nikkelproces zijn hier nikkelsulfaat, nikkelchloride en boorzuur. Om glans te verkrijgen voegt men hier organische toevoegingen aan toe.
CHROOM
Chroom wordt veel gebruikt om metaal of kunststof een mooier uiterlijk te geven. Chroom heeft van zichzelf geen hoogglans eigenschappen, de glans is afkomstig van het onderliggende nikkel. Chroom kan wel gepolijst worden. Indien de chroomlaag te dik wordt aangebracht op het glanzende nikkel ontstaat een muisgrijze laag. Om een mooi uiterlijk te krijgen is een chroomlaag van ca. 3-5 µm voldoende. Chroombaden behoren tot de eenvoudigste baden qua samenstelling, ze bestaan grotendeels uit chroomzuur, daarnaast worden toevoegingen van zwavelzuur (katalysator in het proces) toegevoegd. Het chroombad haalt het chroom uit het aanwezige chroomzuur, de anodes zijn van lood, deze leveren alleen de benodigde elektronen.
Milieu:
Tegenwoordig zijn er strenge milieu/vergunnings beperkingen verbonden aan het galvaniseerproces,
De steeds minder wordende chroombedrijven in NL werken, wegens strenge Europese milieuregels en moeilijk verkrijgbare vergunningen, momenteel met milieuvriendelijke 3-waardig chroombaden. Cyaanhoudende voorverkoperbaden zijn nu ook verleden tijd.
Er worden in de resterende chroombedrijven in NL nu alleen nog maar milieu vriendelijkere grondstoffen gebruikt en schadelijke stoffen zoals cyanide, 6-waardige chroom en hoge concentraties ontvettingsmiddelen zijn verbannen uit het proces.
Van jaar tot jaar wordt het steeds moeilijker om je klassieker nog van goed kwaliteitschroom te voorzien.
Wat al deze milieumaatregelen tot gevolg zullen hebben voor de kwaliteit van het chroomwerk op lange termijn, zal zich nog moeten uitwijzen. Meer Milieu en mindere lange termijnkwaliteit?
ZAMAK verchromen:
Zamak is een legering van ongeveer 90% zink, aluminium, Magnesium en koper.
Vanaf het begin van de 20e eeuw werd het veelvuldig gebruikt voor deurgrepen en motorkap-ornamenten.
Omdat zink een onedel metaal is, is Zamak nogal gevoelig voor spanningscorrosie (de bekende putjes in oude verchroomde onderdelen)
Zamak kan goed worden verchroomd. Zamak heeft een laag smeltpunt(400 gradenC), dit geeft nogal eens vervormingen als een onderdeel te heet wordt tijdens het langdurig polijsten.
Kunstof verchromen:
Sommige verchroombedrijven doet dit door een koperhoudende lak op het plestic aan te brengen, waarna er normaal verchroomd kan worden.
Het polijsten van het koper geeft dan wel problemen wegens hittevorming bij het slijpen.
Chroomverfjes, spuitverchromen en lak in spuitbussen
Dit geeft maar heel kort mooi resultaat en is absoluut niet slijtvast. Het valt mijn inziens dan ook meer onder hetzelfde als roestgaten dichten met polyester en plamuur voor de snelle verkoop.
Onderhoud van Chroom:
Voor goed chroomwerk is een product op basis van Carnaubawas, zonder schuur- of reinigingsmiddelen aan te bevelen.
Chroompolish is sterk af te raden voor mooi chroomwerk omdat deze (wegens de aanwezige schuurmiddelen) de (zeer dunne) chroomlaag alleen maar schade toebrengt.
Polijsten van chroom is enkel zinvol als het chroom reeds overleden is. Vaak wordt polijsten gedaan als er roestpuntjes door de chroom heen komen.
De onderliggende nikkellaag komt na het polijsten meer en meer aan de oppervlakte en wordt zo snel dof. (wederom alleen goed voor de snelle verkoop)
RVS als alternatief voor bumpers
Voor mijn Volvo PV heb ik RVS bumpers aangeschaft omdat de originele stalen bumpers doorgeroest waren.
Nieuw zien ze er bijna hetzelfde uit als verchroomd staal (beetje blauwachtig), maar ondanks het vele poetsen vind ik ze snel dof worden. RVS kan eventueel wel weer op hoogglans gepolijst worden (polijsten is bij echte chroom dan weer sterk af te raden). (RVS is 10 tot 20% chroomhoudend staal) Achteraf gezien ben ik persoonlijk niet zo gecharmeerd van RVS,
Voorkomen is beter dan genezen
Als er op de te verchromen onderdelen schroefdraad aanwezig is, moet deze zeer goed afgedekt worden voordat er verchroomd wordt.
Omdat chroom veel harder is dan staal, is het chroom met geen mechanisch geweld meer van de schroefdraad te krijgen om er een bout op te plaatsen. (eigen ervaring
.Besluit: goede ouderwetse chroom blijft minstens 30tot50 jaar hoogglanzend (tenminste als dit niet gepolijst of met schuurmiddelen behandeld is), ook als het een wrak betreft dat tussen de appelbomen staat.
Verchromen zonder hechtende koperlaag, of minder agressieve milieuvriendelijke zuur- en ontvettinsbaden kan afbladerend chroomwerk tot gevolg hebben, zelfs al na enkele jaren.
Het probleem hierbij is dat er na aflevering niet te controleren valt of je chroomwerk van goed houdbare of meer milieu- en vergunningsgeörienteerd chroomwerk in handen krijgt. Het verschil zal pas na een aantal jaren zichtbaar worden.
Mooi chroomwerk is de uiteindelijke kers op de taart. Zelfs een Lada ziet er dubbel zo waardevol uit met mooi chroom.
Peter Hanot
- chroom voor en na.jpg (210.53 KiB) Viewed 3274 times
